Ministarstvo za ljudska i manjinska prava i društveni dijalog istaklo je, povodom 5. novembra, Svetskog dana romskog jezika, da je čuvanje jezika u osnovi očuvanja identiteta svake nacionalne zajednice.
Republika Srbija kroz normativne akte, kao što je Strategija za socijalno uključivanje Roma i Romkinja u Republici Srbiji za period 2022-2030. godine i prateći Akcioni plan, nastoji da poboljša položaj i integriše u društvo ovu i dalje često marginalizovanu društvenu grupu.
Romska nacionalna zajednica u Srbiji, prema poslednjem popisu stanovništva iz 2022. godine, broji 131. 936 pripadnika, koji žive širom zemlje.
Romi u Srbiji imaju pravo na svoj jezik i pismo, a deca romske nacionalnosti mogu da ga uče u školi kao izborni predmet.
O pravima, jeziku, kulturi i tradiciji, kao i očuvanju identiteta romskog stanovništva, brine njihovo samoupravno telo Nacionalni savet romske nacionalne manjine u Repiblici Srbiji i kulturni centri čiji je osnivač Nacionalni savet.
Pored Nacionalnog saveta, kulturu i tradiciju romske zajednice, uz korišćenje specifične umetnosti koje romska zajednica uvažava, razvija i ERIAK (Evropski romski centar za umetnost i kulturu).
Svetski dan romskog jezika ustanovljen je odlukom UNESKO-a 2015. godine, a kao takav postoji i u Akcionim planom za socijalno uljučivanje Roma i Romkinja u Republici Srbiji, i od tada se obeležava kao podsećanje na bogatu kulturu ovog naroda rasutog širom sveta.
Svetski dan romskog jezika počeo je da se obeležava na predlog udruženja „Kali Sara” iz Zagreba.
Toga dana se dodeljuju nagrade „Ferenc Stojka” i „Šaip Jusuf” za naučnoistraživačka dostignuća u oblasti romskog jezika.
Romski jezik spada u indoarijsku grupu indoevropskih jezika. Romski narod u svetu govori jezičnim dijasistemom koji čini 60-ak dijalekata, često potpuno različitih.
Najčešće, romske zajednice govore pomešanim jezikom koji je nastao na osnovu okolnih govora sa vokabularom zadržanim iz romskog jezika. U Srbiji najčešći dijalekti su gurbetski, arlijski i tamarski.
Ministarstvo za ljudska i manjinska prava i društveni dijalog i Vlada Republike Srbije nastaviće posvećeno da rade na podršci romskoj nacionalnoj zajednici u cilju veće integracije i boljih uslova za život, rast i razvoj svih njenih pripadnika, navodi se u saopštenju.
