Istoriografija Aleksinca obogaćena je još jednim zbornikom tekstova posvećenih lokalnoj istoriji izdatim povodom naučnog skupa održanog 2023. godine, u gradu na Moravici, pod nazivom „Aleksinac 190 godina u slobodi: Od oslobođenja 1833. do naših dana”. Istoimeni Zbornik radova krajem prošle sedmice, u petak 16. maja, je u Velikoj sali Doma kulture predstavljen javnosti uz pomoć nekih od autora čiji su tekstovi u ovom izdanju.
izvor Alpres
Na početku promocije Gradski hor „Šumatovac”, koji ima dugu istoriju svog postojanja, izveo je nekoliko prigodnih numera što je prisutna publika velikim aplauzom pozdravila. Zatim je aleksinački glumac i urednik programa u CKU Miloš Paović auditorijum podsetio na bogatu tradiciju grada da obeležava značajne datume iz svoje prošlosti pročitavši emotivno i rodoljubivo pismo iz tridesetih godina prošlog veka dr Dobrosava Knez Milojkovića kojim on poziva našeg čuvenog naučnika Tihomira Đorđevića da održi predavanje povodom stogodišnjice oslobođenja.
O knjizi govorili su dr Sofija Božić sa Instituta za noviju istoriju Srbije iz Beograda, doc dr Aleksandar Rakonjac sa Filozofskog fakulteta iz Beograda i dr Željko Mladenović sa Akademije vaspitačko-medicinskih strukovnih studija – Odseka vaspitačkih studija Aleksinac.
U izjavi za naš medij dr Božić je naglasila da je prošlost Aleksinca veoma bogata, zanimljiva i teška.
‒ Aleksinac je 1833. godine priključen Srbiji i oslobođen od viševekovnog turskog ropstva. Međutim, i pre toga i posle toga u Aleksincu se i dalje vojevalo i stradalo i patilo. Na primer, za vreme Srpsko-turskih ratova 1876/77. godine kada su ovde vođene neke velike bitke, zatim kasnije za vreme Velikog rata, za vreme Drugog svetskog rata pa čak i u naše vreme, krajem 20. veka kada je devedesetih godina Aleksinac teško postradao od bombi NATO avijacije. Međutim, i pored svega toga i zapravo uprkos svemu tome Aleksinac se neprekidno, kontinuirano, razvijao i postao jedan značaj gradić koji je dobio sve značajne, bitne ustanove kao što su carinarnica i karantin, zatim bolnica, osnovne škole, gimnazija, biblioteka, muzej i sve ostale ustanove koje su potrebne jednom takvom mestu ‒ naglasila je naša sagovornica.
Govoreći o samom zborniku dr Mladenović je naglasio značaj ovakvih publikacija za očuvanje sećanja na našu prošlost.
‒ I lično i kolektivno sećanje služi da bi se izvukla pouka i da bi se bolje postupalo u budućnosti, služi da bi se dobra rešenja dalje primenjivala, a da bi se greške izbegavale. Ipak, izgleda da mi retko izvlačimo pouke kako na osnovu ličnog, tako i na osnovu kolektivnog pamćenja ‒ upozorio je ovaj Aleksinčanin.
Među ovdašnjim autorima naučnih radova u ovoj knjizi nalaze se radovi Zorana Stevanovića, Aleksandra Nikezića, Maje Radoman Cvetićanin, Željka Mladenovića, Svetlane Đurđević, Tomislava Bratića i Dragana Aleksića. Narator događaja kada je predstavljen Zbornik bila je nastavnica Marija Petrović.
Izdavač knjige i organizator ovog kulturnog događaja je Centar za kulturu i umetnost Aleksinac, pod pokroviteljstvom Opštine Aleksinac. Već sledeće godine najavljuje se novi naučni skup povodom 150. godišnjice od Prvog srpsko-turskog rata 1876. godine.
